Sultan II. Abdülhamit'in Sürgün Günleri; Hususi Doktoru Atıf Hüseyin Bey'in Hatıraları (1909-1918)

Son dönem Osmanlı tarihinin en çok tartışılan konuların-dan biri şüphesiz II. Abdülhamid ve dönemidir. Bu hatırat II. Abdülhamidi ve dönemini daha yakından tanımaya yarayacak en mühim kaynaklardan bir tanesidir. Doktor Atıf Hüseyin Bey, Abdülhamid Selanike sürgüne gönderil-diği zaman kendisine ve aile efradına bakmakla görevlen-dirilmiş bir askerî doktordur. Atıf Hüseyin Abdülhamidle ilgilendiği yıllar boyunca gün gün olmasa bile düzenli bir şekilde günlük tutmuştur. Tamamı 12 defter olan bu gün-lükler, Selanik yıllarından başlayarak, Abdülhamidin İs-tanbul Beylerbeyi Sarayına nakline ve ölümüne kadar sürmektedir. Bu günlük, Abdülhamidin, hastalıklara karşı tedavi yöntemlerinin dışında özel hayatı, düşünce ve inanç yapısı, dönemin siyasî ve sosyal olayları hakkındaki düşünceleri, hisleri, sevgi ve nefretlerini konu alan nadir bir eserdir. Başlangıçta ittihadi düşüncelerle Abdülhamide muhalif olan Atıf Hüseyinin Sürgün Padişahla vakit geçirmeye başladıktan sonra yaşadığı dönüşüm, itirafları ve pişmanlıkları kitabı daha değerli kılmaktadır.